De energietransitie creëert veel verschil. Krantenkoppen die mij dan treffen: “Milieubeleid treft lage inkomens” of “Kloof tussen arm en rijk wordt groter” of “Laagste inkomens dragen hoogste lasten klimaatbeleid”.

Dat lees ik niet alleen, ik zie het ook. Neem nu zonnepanelen. Ik zie flink veel reclame daarvoor, mooi, met die panelen krijg je een lagere energierekening. Dat is leuk, maar zonnepanelen zijn niet gratis… En wie profiteert vervolgens? Of elektrische auto’s, wie kan ze betalen? Ze zijn veel duurder dan benzine- en dieselauto’s.

Wie kan dat betalen?
De armste huishoudens betalen relatief het meeste aan het klimaatbeleid: 5% van hun inkomen. Bij een hoger inkomen gaat het om een veel lager percentage. Hogere inkomens profiteren zo nog meer van subsidie voor elektrische auto’s en verduurzaming van hun (eigen) woning.

Woningeigenaren moeten zelf investeren in verduurzaming van hun huis. Je zal ze maar de kost moeten geven, de mensen die echt niet het spaarsaldo hebben om te investeren in zonnepanelen. Of die, onder druk van de omgeving, mee moeten doen in een collectief project terwijl ze zich dat eigenlijk niet kunnen veroorloven.

Of neem de huurders, afhankelijk van de woningeigenaar of hun huis duurzaam wordt. Waarbij ik voor Leusden wil markeren dat de Woningstichting ontzettend goed bezig is met het aanpakken van huizen met een slecht energielabel.

Nieuwe pannen
Nu de praktijk. Ik kom veel bij een gezin dat een huis huurt bij de WSL. Hun sterk verouderde huis wacht op een grote beurt: nieuwe ramen, isolatie in de muren, zonnepanelen op het dak, zonneboiler. En de maandlast gaat maar een klein beetje omhoog. Dus, goed bezig.

Het gezin moest ook net kiezen hoe ze wilden gaan koken: op gas of elektrisch. Wat blijkt: inductiekookplaten zijn veel dan gaskookplaten. Bovendien, met een sterkverouderde meterkast kun je inductie wel vergeten. Daarnaast moet er voor inductie ook nog sterkstroom aangelegd, en de pannenset moet vervangen worden. Ofwel, wat gaan we doen: op gas koken! Want er is geen enkele euro als voorinvestering beschikbaar. Het kost teveel.

Samen nieuwe energie
Zomaar een voorbeeld, maar je ziet het voor je: in de ene straat hebben ze allemaal zonnepanelen en op termijn lage energielasten, in een andere straat brengt niemand dit op en wordt alles duurder.

Kortom, mijn boodschap is: ook bij verduurzaming is solidariteit gewenst. We kunnen dit in Nederland niet huis voor huis oppakken. We moeten het samen doen. Iedere straat dezelfde mogelijkheden. Ik zonnepanelen? Dan moet het bij jou ook lukken. Laten we dat als uitgangspunt nemen bij alle stappen die we zetten rond de energietransitie. Een inclusieve energietransitie.

Karolien Pouwels
Leusden